_Zrównoważony rozwój i standardy ESG w motoryzacji dzięki rozwiązaniom PLM

Zrównoważony rozwój w motoryzacji to dziś nie tylko trend, ale konieczność wynikająca z rosnących wymagań regulacyjnych (ESG, EU Green Deal), oczekiwań konsumentów oraz presji na redukcję emisji CO₂ i wdrażanie gospodarki o obiegu zamkniętym. Kluczowym narzędziem wspierającym firmy w tym procesie są nowoczesne systemy PLM, które pozwalają skutecznie realizować cele ESG i przeprowadzać zieloną transformację. 

Ewolucja PLM w kontekście wyzwań zrównoważonego rozwoju 

Oprogramowanie PLM, mówiąc ogólnie i w szerokim konteście, przeszło znaczącą ewolucję, począwszy od narzędzi służących głównie do zarządzania danymi produktowymi do kompleksowych platform wspierających zrównoważony rozwój. Transition Technologies PSC, jako globalny dostawca rozwiązań technologicznych, wspiera producentów w cyfrowej transformacji w tym także w spełnianiu standardów ekologicznych.  Systemy PLM oferują funkcjonalności, dzięki którym firmy mogą spełnić cele zrównoważonego rozwoju, a także zbliżyć się do funkcjonowania zgodnego z założeniami idei określanej jako Przemysł 4.0 lub Smart Factory. Zaawansowane systemy PLM korzystają z różnych technologii i są zintegrowane z rowiązanimi takimi, jak sztuczna inteligencja (AI), Machine Learning (ML), Internet Rzeczy (IoT), a także połączone z zaawansowaną analityką danych. Dzięki temu wynoszą procesy produkcyjne na zupełnie inny, wyższy poziom; usprawniony zostaje bowiem każdy etap życia produktu: zarządzanie projektowaniem, samo projektowanie nowych produktów, zaawansowane oraz pogłębione zarządzanie danymi to także lepsza strategia rozwoju produktów i poprawa ich jakości oraz działania predykcyjne w tym te związane z łańcuchem dostaw czy predykcją awarii. To wszystko jest skorelowane z kontrolą wskaźników ekologicznych, dlatego obecnie mówimy raczej o Zrównoważonym Przemyśle 4.0 i Suistainable Smart Factory.

Wyzwania branży motoryzacyjnej w obszarze zrównoważonego rozwoju 

• Zgodność z przepisami oraz regulacjami i możliwość weryfikacji wpływu środowiskowego w całym cyklu życia produktu.
• Zrównoważone projektowanie produktów czyli precyzyjne określanie wpływu środowiskowego już na etapie projektowania.
• Uwzględnianie przepisów i norm środowiskowych na etapie weryfikacji zgodności produktu z wymaganiami prawnymi i ekologicznymi.
• Sprostanie oczekiwaniom klientów dotyczących zrównoważonych produktów.
• Implementacja Cyfrowego Paszportu Produktu (Digital Product Passport).
• Efektywne zarządzanie energią w procesach produkcyjnych.

Normy, regulacje i standardy branżowe – rola PLM 

Branża motoryzacyjna podlega wielu rygorystycznym normom i regulacjom, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa, jakości oraz minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Do najważniejszych należą: 

• REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) – regulacje UE dotyczące substancji chemicznych, wymagające identyfikacji i kontroli substancji w całym cyklu życia produktu. 
• RoHS (Restriction of Hazardous Substances) – ograniczenie stosowania niebezpiecznych substancji w elektronice i elektryce. 
• ELV (End-of-Life Vehicles Directive) – dyrektywa dotycząca recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, nakładająca obowiązek projektowania z myślą o odzysku materiałów. 
• WEEE – dyrektywa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, obejmująca również pojazdy elektryczne i hybrydowe. 
• CSRD/ESRS – nowe europejskie standardy raportowania zrównoważonego rozwoju, wymagające szczegółowego audytu i raportowania wskaźników ESG. 
• EU Green Deal, Fit for 55 – europejskie strategie klimatyczne i środowiskowe, wyznaczające cele neutralności klimatycznej i zeroemisyjności nowych pojazdów. 
• Science-Based Targets (SBT) – naukowo zweryfikowane cele redukcji emisji, coraz częściej wymagane od dostawców przez koncerny motoryzacyjne. 
• ISO 9001, ISO 14001, ISO 26262 – normy dotyczące zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem funkcjonalnym. 

Systemy PLM integrują wymagania tych norm w procesach projektowania, produkcji i zarządzania cyklem życia produktu, automatyzując raportowanie, śledzenie zgodności i dokumentację. Dzięki temu firmy motoryzacyjne skuteczniej zarządzają ryzykiem, szybciej reagują na zmiany w przepisach i budują przewagę konkurencyjną w oparciu o transparentność oraz odpowiedzialność środowiskową. 

Rola systemów PLM w zrównoważonym rozwoju motoryzacji 

Zaawansowane systemy PLM to centralne platformy zarządzania informacją o produkcie na każdym etapie jego życia – od koncepcji, przez projektowanie, wprowadzanie nowych produktów na rynek, zarządzanie zwrotami produktów, aż po koniec cyklu życia czyli utylizację lub recykling. W branży motoryzacyjnej PLM integruje procesy, dane, i zespoły, umożliwiając: 

• Optymalizację projektowania pojazdów pod kątem efektywności materiałowej i energetycznej. 
• Automatyzację i standaryzację procesów, co skraca czas rozwoju produktu i ogranicza straty materiałowe. 
• Współpracę międzydziałową i z dostawcami, co jest kluczowe dla śledzenia pochodzenia materiałów i emisji w łańcuchu dostaw.
• Wdrażanie zasad eco-designu od najwcześniejszych etapów projektowania produktu.
• Szybką adaptację do zmieniających się wymogów regulacyjnych i oczekiwań rynku. 

PLM jako fundament zrównoważonego projektowania i produkcji 

Tworzenie zrównoważonych produktów w branży motoryzacyjnej, mimo wyzwań, przepisów i wymagań dotyczących zgodności produktów z przepisami, jest jak najbardziej możliwa, a nawet – jest realizowana, przez firmy dojrzałe technologicznie, które rozumieją, że nowoczesne rozwiązania cyfrowe wdrożone z odpowiednią starannością oraz przy udziale pracowników, to jedyna droga prowadząca do tabliczki oznajmiającej „Zrównoważony Przemysł 4.0 – jesteś na miejscu”. W tym miejscu polecam cykl video na temat Smart Factory, w których jest wyjaśniona cała koncepcja oraz to, w jaki sposób skutecznie ją implementować: Smart Factory Explained

Poniżej przedstawiam rozwiązania i praktyki, dzięki którym transformacja cyfrowa może zostać zrealizowana w kontekście wdrożenia ecoPLM. Nieco dalej znajduje się także przykład zrealizowanego projektu ecoPLM w firmie Schaeffler oraz w firmie MineMaster.

1. Integracja zrównoważonych praktyk od koncepcji po recykling 
ecoPLM umożliwia zarządzanie pełnym cyklem życia produktu, co pozwala na zrównoważone projektowanie produktów czyli takie, które uwzględnia aspekty środowiskowe od początku jego cyklu życia. Dzięki centralizacji danych dotyczących materiałów, procesów i komponentów, firmy mogą: 

• wybierać materiały o niższym śladzie węglowym i wyższym potencjale recyklingu, 
• analizować wpływ różnych wariantów projektowych na środowisko, 
• projektować produkty łatwiejsze w naprawie, demontażu i ponownym użyciu. 

2. Cyfrowe bliźniaki i symulacje 

PLM wspiera wykorzystanie Digital Twins – czyli wirtualnych replik fizycznych produktów, takich jak pojazdy. Dzięki nim możliwe jest przeprowadzanie symulacji oraz optymalizacji rozwiązań jeszcze przed wyprodukowaniem rzeczywistego prototypu. To pozwala m.in. na ocenę efektywności energetycznej, trwałości materiałów oraz potencjału recyklingu. W efekcie ograniczana jest liczba fizycznych testów, co zmniejsza zużycie zasobów i koszty rozwoju.

Zarządzanie zgodnością i transparentność w łańcuchu dostaw 

Wymogi regulacyjne i oczekiwania społeczne wobec branży motoryzacyjnej rosną – szczególnie w kontekście odpowiedzialności środowiskowej i etycznej. W tym obszarze systemy PLM odgrywają kluczową rolę, zapewniając przejrzystość procesów i możliwość skutecznego zarządzania ryzykiem. Poniżej przedstawiono dwa główne obszary, które mają bezpośredni wpływ na zrównoważony rozwój:

1. Automatyzacja i dokumentacja zgodności 
Branża motoryzacyjna podlega ścisłym regulacjom środowiskowym i jakościowym. PLM automatyzuje procesy śledzenia zgodności z normami (np. REACH, RoHS, ELV), przechowuje niezbędną dokumentację i umożliwia szybkie generowanie raportów na potrzeby audytów oraz sprawozdawczości ESG. 

2. Transparentność i współpraca z dostawcami 
Dzięki integracji z narzędziami do zarządzania łańcuchem dostaw, PLM pozwala na: 

• monitorowanie pochodzenia materiałów i komponentów, 
• ocenę praktyk środowiskowych i społecznych dostawców, 
• szybkie reagowanie na ryzyka związane z niezgodnością lub zakłóceniami w dostawach. 

To kluczowe dla realizacji strategii gospodarki o obiegu zamkniętym oraz budowania zaufania klientów i partnerów. 

Optymalizacja procesów produkcyjnych i redukcja emisji 

Rosnące wymagania dotyczące dekarbonizacji i efektywnego wykorzystania zasobów sprawiają, że przedsiębiorstwa motoryzacyjne muszą wdrażać innowacyjne rozwiązania technologiczne w całym cyklu życia produktu. Systemy PLM umożliwiają identyfikację obszarów do poprawy i skuteczne wdrażanie zmian, m.in przez cechy takie jak:

1. Efektywność energetyczna i minimalizacja odpadów 
PLM umożliwia analizę i optymalizację procesów produkcyjnych w celu ograniczenia zużycia energii, wody i materiałów. Pozwala to nie tylko na redukcję kosztów, ale także na zmniejszenie emisji CO₂ i ilości odpadów poprodukcyjnych. 

2. Wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym 
Systemy PLM wspierają inicjatywy związane z recyklingiem, ponownym użyciem komponentów oraz projektowaniem produktów z myślą o ich demontażu i odzysku materiałów. Ułatwia to spełnianie wymagań regulacyjnych oraz realizację celów środowiskowych i ekonomicznych. 

Przykłady korzyści z wdrożenia PLM 

• Skrócenie czasu rozwoju produktu – automatyzacja zarządzania zmianami i konfiguracją pozwala szybciej reagować na nowe wymagania rynkowe i regulacyjne. 
• Wzrost jakości i bezpieczeństwa – integracja zarządzania jakością (QMS) z PLM umożliwia szybkie wykrywanie i eliminowanie niezgodności oraz wdrażanie działań korygujących. 
• Lepsze decyzje biznesowe – zaawansowana analityka i raportowanie w PLM wspierają podejmowanie decyzji opartych na realnych danych dotyczących wpływu środowiskowego, kosztów i ryzyk. 

Kluczowe korzyści ecoPLM: 

• Usprawnienie raportowania CSRD – ecoPLM dostarcza niezbędne dane i narzędzia do przygotowania raportów zgodnych z Dyrektywą w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Reporting Directive). 
• Integracja kalkulacji śladu węglowego – rozwiązanie umożliwia łatwe obliczanie śladu węglowego i włączanie tej informacji w proces projektowania zrównoważonych produktów. 
• Zarządzanie emisjami – szczegółowe analizy umożliwiają efektywne zarządzanie i redukcję emisji, ze szczególnym uwzględnieniem emisji Scope 3 (pochodzących z łańcucha wartości). 
• Zrównoważone projektowanie przemysłowe – ecoPLM stawia zasady ekoprojektowania w centrum rozwoju produktu, oferując narzędzia do wyboru zrównoważonych materiałów i oceny ich wpływu środowiskowego. 
• Wykorzystanie podejścia Brownfield – bazujena istniejących danych i systemach, wykorzystując potencjał platform takich jak Thingworx Navigate do rozszerzenia możliwości PLM o funkcje zrównoważonego rozwoju. 

Windchill PLM jako fundament zrównoważonego rozwoju 

Windchill integruje dane, procesy i zespoły na każdym etapie cyklu życia produktu – od koncepcji, przez projektowanie, produkcję, aż po recykling. PLM wspiera firmy motoryzacyjne w: 

• Optymalizacji zrównoważonego projektowania przemysłowego pod kątem efektywności materiałowej i energetycznej.
• Automatyzacji i standaryzacji procesów, co skraca czas rozwoju produktu i ogranicza straty materiałowe.
• Współpracy z dostawcami, kluczowej dla śledzenia pochodzenia materiałów i emisji w łańcuchu dostaw.
• Wdrażaniu zasad eco-design już na etapie koncepcji produktu.

Success story firmy Schaeffler – przyspieszenie rozwoju i cyfrowa transformacja 

Schaeffler, globalny lider technologii ruchu, wdrożył Windchill+ w chmurze, aby przyspieszyć rozwój produktów, usprawnić współpracę i zapewnić zgodność z najnowszymi wymaganiami ESG. Przejście na środowisko cloudowe umożliwia szybsze wdrażanie innowacji, lepszą kontrolę nad danymi produktowymi i łatwiejszą integrację z narzędziami do raportowania zrównoważonego rozwoju. 

Redukcja emisji CO₂ i optymalizacja łańcucha dostaw 

PLM wspiera zieloną transformację poprzez: 

• Wybór dostawców o niższym śladzie węglowym – systemy PLM pozwalają na analizę i preferowanie dostawców spełniających kryteria Science-Based Targets (SBT) oraz innych standardów zrównoważonego rozwoju. 
• Optymalizację logistyki i procesów produkcyjnych – dzięki analizie danych w czasie rzeczywistym możliwe jest ograniczenie zużycia energii, materiałów i emisji w całym łańcuchu wartości. 
• Wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym – PLM umożliwia projektowanie produktów z myślą o recyklingu, ponownym użyciu i minimalizacji odpadów, monitorując przepływ materiałów i komponentów przez cały cykl życia pojazdu. 
• Digitalizację procesów produkcyjnych – narzędzia IIoT (Industrial Internet of Things) wspierają zdalne monitorowanie i zbieranie danych, co redukuje potrzebę przemieszczania się i związane z tym emisje. 

Success story firmy Mine Master – zarządzanie dokumentacją serwisową w PTC Windchill 

Mine Master Ltd, polska firma z Wilkowa działająca od ponad 40 lat, specjalizująca się w produkcji maszyn wiertniczych i kotwiących dla górnictwa podziemnego, budownictwa i drążenia tuneli, współpracowała z Transition Technologies PSC przy implementacji systemu PTC Windchill. Wdrożenie to usprawniło zarządzanie dokumentacją serwisową, co umożliwiło lepszą kontrolę nad cyklem życia produktów i zoptymalizowało wykorzystanie zasobów. Dzięki centralizacji danych w systemie PLM, firma może śledzić wpływ środowiskowy swoich maszyn i podejmować decyzje projektowe uwzględniające aspekty zrównoważonego rozwoju. 

Całe success story dostępne pod linkiem: Mine Master: Zarządzanie dokumentacją serwisową w systemie PTC Windchill

Integracja PLM z innymi systemami – klucz do kompleksowego zarządzania zrównoważonym rozwojem 

Skuteczne wspieranie zrównoważonego rozwoju wymaga integracji PLM z innymi systemami przedsiębiorstwa, takimi jak: 

• Systemy ERP – pozwalają na koordynację zarządzania zasobami z projektowaniem i produkcją. 
• Systemy MES (Manufacturing Execution Systems) – umożliwiają monitorowanie procesów produkcyjnych i optymalizację zużycia energii. 
• Platformy IoT/IIoT – dostarczają danych z urządzeń i maszyn, co pozwala na precyzyjne monitorowanie parametrów produkcyjnych i środowiskowych. 
• Systemy zarządzania łańcuchem dostaw – wspierają wybór zrównoważonych dostawców i optymalizację logistyki. 

Transition Technologies PSC, jako partner strategiczny PTC od 2005 roku, posiada zespół ponad 700 specjalistów technologicznych, którzy pomagają klientom osiągać cele biznesowe poprzez promowanie wiodących na rynku technologii PTC oraz wdrażanie indywidualnych rozwiązań dopasowanych do potrzeb klienta. 

Przyszłość systemów PLM w kontekście zrównoważonego rozwoju branży motoryzacyjnej 

Przyszłe trendy w wykorzystaniu PLM dla zrównoważonego rozwoju to: 

• Cyfrowy Paszport Produktu – narzędzia do tworzenia i zarządzania cyfrowymi paszportami produktów, które będą zawierać kompleksowe informacje o składzie, pochodzeniu materiałów i wpływie środowiskowym. 
• AI w projektowaniu zrównoważonym – wykorzystanie sztucznej inteligencji do optymalizacji projektów pod kątem wpływu środowiskowego. 
• Blockchain w śledzeniu pochodzenia materiałów – zapewnienie pełnej transparentności łańcucha dostaw. 
• Zaawansowana analityka śladu węglowego – bardziej precyzyjne narzędzia do kalkulacji i raportowania emisji w całym cyklu życia produktu. 

Może Cię również zainteresować to video:

Podsumowanie 

Systemy PLM są fundamentem zielonej transformacji przemysłu motoryzacyjnego. Pozwalają na optymalizację projektowania i produkcji, a przede wszystkim na skuteczne zarządzanie zgodnością z regulacjami środowiskowymi, redukcję emisji CO₂, transparentność łańcucha dostaw oraz wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Transition Technologies PSC, dzięki zaawansowanemu rozwiązaniu ecoPLM oraz doświadczeniu w implementacji systemów PLM dla wiodących firm z różnych sektorów, w tym motoryzacyjnego, dostarcza kompleksowe narzędzia wspierające zrównoważony rozwój. Wdrażanie tych rozwiązań pozwala firmom motoryzacyjnym nie tylko spełniać wymagania ESG, ale również budować przewagę konkurencyjną w erze zrównoważonego rozwoju, gdzie zielona transformacja staje się nie tylko wymogiem regulacyjnym, ale także kluczowym czynnikiem sukcesu rynkowego. 

Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj:

• Co oznacza Ekoprojektowanie i dlaczego jest ważne dla firm oraz środowiska?
• Cyfrowa transformacja w motoryzacji: Jak PLM zmienia przemysł motoryzacyjny
• Jak Windchill MPMLink usprawnia produkcję w branży motoryzacyjnej